เรื่องนี้ฉายเถอะ คนหาดใหญ่อยากดู

เพจของกลุ่มคนที่คอยขับเคลื่อนหนังทางเลือก ที่ไม่ได้มีแค่สเปซเท่ๆ ไว้ฉายหนัง แต่ยินดีส่งต่อสเปซให้คนได้มาปล่อยของ 

“คิดว่าอยากทำสเปซฉายหนังให้เป็นเรื่องเป็นราวในหาดใหญ่สักที่หนึ่ง เพราะบางครั้งไปใช้สเปซนั้นบ้าง สเปซนี้บ้าง คนดูเขาอาจจะสับสน เลยอยากฟิกซ์ว่าถ้าจะดูหนังเรื่องไหนคนดูก็จะรู้ได้เลยว่าต้องมาที่ Lorem Ipsum”

นั่นคือไอเดียแรกๆ ก่อนจะมีสเปซฉายหนังทางเลือกเต็มรูปแบบอย่างทุกวันนี้ ซึ่งมี “ต้น-พรชัย เจียรวณิช” หนึ่งในผู้ก่อตั้งเพจหนึ่งที่หลงใหลการดูหนังและชอบการได้นั่งสนทนาด้วยกันหลังดูหนังจบ ซึ่งกลุ่มคนที่อินกับหนังนอกกระแสหรือหนังทางเลือกโดยเฉพาะในหาดใหญ่คงน่าจะพอรู้จักเพจที่ชื่อว่า ‘เรื่องนี้ฉายเถอะ คนหาดใหญ่อยากดู’ กันแน่ๆ เขาคือหัวเรือใหญ่ที่พากลุ่มคนดูหนังและกลุ่มคนที่มีแพสชันในศิลปะให้มาเชื่อมต่อกันได้ จากกลุ่มคนดูแรกเริ่มซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มวัยทำงานอย่างแพทย์ ทันตแพทย์ เภสัชกร เซลส์ขายของ หรือกระทั่งคนขายประกัน จนต่อยอดให้เกิดกลุ่มคนดูหน้าใหม่ขึ้นกว่าสี่สิบถึงห้าสิบเปอร์เซ็นต์ภายในระยะเวลาสี่ถึงห้าปี ซึ่งกลุ่มคนหน้าใหม่นี้จัดอยู่ในกลุ่มนักเรียน นักศึกษา ที่เริ่มเบนมาสนใจหนังนอกกระแสเข้าทีหลัง

แม้พื้นที่แห่งนี้จะเอื้อให้การฉายหนังได้ขับเคลื่อนกลุ่มคนชอบดูหนังทางเลือกแล้ว ยังเป็นเสมือนแหล่งปล่อยของให้ศิลปินในพื้นที่มาจัดแสดงงาน ทำกิจกรรมร่วมกัน สร้างคอมมูนิตี้ให้ถนนเส้นแรกในหาดใหญ่ดูไม่เฉาจนเกินไปด้วย ที่สำคัญเขาอยากให้คนได้ตระหนักจริงๆ ว่า หาดใหญ่ควรจะมีที่ทางให้ ‘ศิลปะ’ ได้เข้ามามีบทบาทมากขึ้นและแทรกซึมเข้าไปในบางมิติของชีวิตผู้คน ว่าศิลปะนั้นก็ย่อมสำคัญไม่แพ้สิ่งใด 

การรวมตัวของกลุ่มคนเล็กๆ 

ต้นจั่วเรื่องว่าสมัยทำงานที่กรุงเทพฯ ได้มีโอกาสทำกิจกรรมฉายหนังสั้นร่วมกับนิตยสาร Bioscope (นิตยสารภาพยนตร์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ ก่อตั้งโดย ธิดา ผลิตผลการพิมพ์ และ สุภาพ หริมเทพาธิป) เป็นงานที่นักศึกษาหรือคนทั่วไปนำหนังสั้นมาจัดฉายและมีการวิจารณ์หนังไปด้วย ตอนเข้าไปอยู่ในโพรเสซนั้นเลยชอบกิจกรรมแบบนี้ มันสร้างคนทำงานด้านสื่อภาพยนตร์จนมีชื่อเสียงมากมาย จนต่อมาได้กลับมาดูแลกิจการที่หาดใหญ่ ก็คิดว่าน่าจะทำอะไรเล็กๆ น้อยๆ ให้กับเมืองนี้ได้บ้าง ซึ่งช่วงนั้นได้คุยกับพี่ธิดา ผู้ก่อตั้งธุรกิจฉายหนังชื่อ Documentary Club ที่ติดต่อซื้อลิขสิทธิ์ภาพยนตร์ต่างประเทศประเภทสารคดีเพื่อนำมาเข้าฉายตามโรงภาพยนตร์ในเมืองไทย 

แต่ปัญหาคือโรงภาพยนตร์ค่อนข้างให้พื้นที่กับหนังประเภทนี้น้อย เข้าฉายไม่กี่วันก็โดนถอดออกจากโปรแกรม ที่สำคัญคือทาง Doc Club เซ็นสัญญาเรื่องการนำหนังเข้าฉายแค่ในเครือเอสเอฟ แต่ที่หาดใหญ่มีโรงภาพยนตร์แค่ในเครือเมเจอร์ฯ สุดท้ายพี่ธิดาเลยเสนอว่าสามารถนำภาพยนตร์ของทาง Doc Club ไปจัดฉายในโรงภาพยนตร์แบบ Alternative (โรงหนังทางเลือก) ได้ ขอแค่มีสเปซ โปรเจกเตอร์ เก้าอี้นั่ง ฯลฯ จึงเป็นจุดเริ่มต้นของไอเดียที่น่าสนใจ แต่แต่ถึงอย่างนั้นต้องลองเปิดเพจเรื่องนี้ฉายเถอะ คนหาดใหญ่อยากดู เป็นใบเบิกทางก่อนเพื่อดูว่ามีคนที่รู้สึกอึดอัดหรืออยากดูหนังทางเลือกเหมือนกันแต่มีโอกาสน้อยบ้างไหม 

ส่วนเพจ ‘เรื่องนี้ฉายเถอะคนหาดใหญ่อยากดู’ ที่ขับเคลื่อนการดูหนังนอกกระแสในหาดใหญ่ปัจจุบันเข้าสู่ปีที่ 5 แล้ว ช่วงแรกๆ ต้นเดินสายตระเวนฉายหนังตาม Co-Working Space ในพื้นที่หาดใหญ่-สงขลาสม่ำเสมอ ถ้าเห็นว่าช่วงไหนมีหนังน่าสนใจ รวมถึงมีคนอยากดูจริงๆ ก็จะประเมินคนดูในรอบนั้น จากนั้นก็รีบติดต่อสถานที่ฉายหนัง แม้ตอนแรกจะทำแค่คนเดียว แต่พอเริ่มอยู่ตัวก็มีกลุ่มคนดูหนังด้วยกันมาขอร่วมจอย หนึ่งในนั้นคือ นุ่น (ทันตแพทย์), โจ้ (นักหลงใหลการทำเบเกอรี่) และโก้ (เจ้าของร้าน dot ที่สงขลา) ทำอย่างนี้ไปเรื่อยๆ จนสามสี่ปีเขาก็เริ่มไล่ดูว่าอุปสรรคของการฉายหนังคืออะไร ซึ่งอุปสรรคอย่างแรกคือ “สเปซ” เลยอยากทำสเปซฉายหนังให้เป็นเรื่องเป็นราวในหาดใหญ่สักที่หนึ่ง เพราะบางครั้งไปใช้สเปซนั้นบ้าง สเปซนี้บ้าง คนดูเขาอาจจะสับสน ตอนหลังเลยเกิดเป็นสเปซฉายหนังสเกลเล็กๆ น่ารักๆ ที่จุคนดูได้ 25 ที่นั่ง เหมาะสำหรับการพูดคุยหลังหนังจบ และเป็นคอมมูนิตี้เล็กๆ ที่อยากเน้นความสม่ำเสมอของการฉายหนัง ถึงแม้บางครั้งคนดูจะมีแค่หลักหน่วยบ้างก็ตาม

แต่ถ้าจะทำสเปซเป็นของตัวเองก็ต้องมีเงินลงทุน ถ้าหวังให้การฉายหนังอย่างเดียวแล้วคืนทุนเลยมันก็คงยาก ดังนั้นต้องมี “คาเฟ่” เข้ามาเป็นทางเลือกในการสร้างรายได้ให้พื้นที่ โดยใช้โมเดลเดียวกับโรงหนังในเครือใหญ่ เมื่อร่างคอนเซปต์แล้วว่าควรจะมีโรงฉายหนังทางเลือก มีคาเฟ่ มีสเปซจัดกิจกรรมที่สร้างสรรค์นั้น ภารกิจรวมกลุ่มเพื่อสร้างสเปซให้เกิดขึ้นจริงจึงประกอบไปด้วย ‘นอท’ (หนึ่งในผู้ก่อตั้งและสถาปนิก) ‘โจ้และนุ่น’ ที่เคยไปตระเวนฉายหนังด้วยกันกับต้นมาแล้วก่อนหน้า ภายหลังกลายมาเป็นผู้รังสรรค์เบเกอรี่และจัดสรรภาพรวมให้กับคาเฟ่ Lorem Ipsum รวมทั้ง ‘ฟ่ง’ (เจ้าของร้านกาแฟ SUMMER ในหาดใหญ่) ที่เข้ามาซัพพอร์ตฝั่งคาเฟ่และบาริสต้าอีกกำลัง และ ‘ต้น’ ที่จะคอยจัดกิจกรรมต่างๆ อย่างฉายหนัง ตามหาคอนเทนต์มาเติมเต็ม จนเกิดเป็นสเปซอย่าง Lorem Ipsum ขึ้นมาได้โดยเป็นไปตามแผนที่วางไว้อย่างกับฝัน

ส่วนชื่อร้านคือ Lorem Ipsum ต้นเล่าว่ามีแนวคิดจากสมัยทำงานเป็นนักออกแบบนวัตกรรม ตนมักจะเจอกลุ่มคำที่ชื่อว่า Lorem Ipsum อยู่บ่อยๆ มันคือชุดกล่องข้อความที่ไม่มีเท็กซ์ ซึ่งมักจะเจอในงานออกแบบกราฟิกดีไซน์ โดยส่วนตัวชอบชื่อนี้มานาน ซึ่งพอเห็นสเปซตรงนี้ คิดถึงคอนเซปต์ที่จะทำ คำว่า Lorem Ipsum มันน่าจะยั่วล้อไปด้วยกันกับถนนสายหนึ่งตามย่านนี้ได้ คล้ายกับชุดกล่องข้อความที่รอเท็กซ์มาวาง ส่วนสเปซก็รอการเติมเต็มของโรงฉายหนัง คาเฟ่ หรือต่อยอดไปยังสิ่งอื่นๆ เลยใช้ชื่อว่า Lorem Ipsum 

เสน่ห์ที่มากกว่าสเปซเท่ๆ คือการล้อมวงนั่งคุย

จะเห็นได้ว่า Lorem Ipsum เป็นสเปซของกลุ่มคนซึ่งให้ความรู้สึกเหมือนจิ๊กซอว์แผงใหญ่ที่กลุ่มคนเล็กๆ เหล่านี้นำชิ้นส่วนตามที่ตนถนัดมาต่อเข้าด้วยกันอย่างประณีตจนกลายเป็นคอมมูนิตี้สร้างสรรค์ ผลลัพธ์ที่เห็นอย่างชัดเจนคือช่วงหลัง ‘คน’ ทั้งในพื้นที่และรอบนอกเริ่มหันมาให้ความสนใจกับสิ่งที่พวกเขาทำ โดยเฉพาะการนำ ‘ศิลปะ’ เข้ามาเป็นอีกหนึ่งบทบาทเพื่อให้คนเห็นว่าไม่ใช่เรื่องไกลตัว หรือแม้แต่การดูหนังทางเลือก ซึ่งต้นพูดทำนองว่า หนังทางเลือกในที่นี้อาจแปลได้ว่าเป็นหนังในมุมมองของผู้กำกับที่เขาเสนอออกมา ซึ่งจะมีความเรียลในตัวหนังที่ส่งผ่านจากผู้กำกับไปสู่คนดู ส่วนใหญ่จะเจาะประเด็นสังคมในวงกว้าง ฉะนั้นพอหนังจบสิ่งที่คงค้างไว้คือประเด็นที่คนดูอยาก ‘ตั้งคำถาม’ เพื่อต้องการ ‘คำอธิบาย’ เสียส่วนใหญ่ อาจจะไม่ได้เป็น Fact แค่ได้ต่อยอดอะไรบางอย่างกับหนังและช่วยปลดล็อกความสงสัยออก หรือให้คนดูค้นคว้าหาข้อมูลซึ่งนั่นเป็นเสน่ห์ที่ดี ที่สำคัญมีกลุ่มคนดูหน้าใหม่อย่างกลุ่มเด็ก ม.ปลายไปจนถึงมหา’ลัย จากเดิม 20-30 เปอร์เซ็นต์เพิ่มขึ้นเป็น 70 เปอร์เซ็นต์ทีเดียว ซึ่งกลุ่มคนดูกลุ่มแรกๆ ที่จัดฉายหนังคือกลุ่มวัยทำงานอย่างแพทย์ ทันตแพทย์ เภสัช ฯลฯ เพราะด้วยหนังที่ค่อนข้างเครียด จริงจัง อย่างพวกสารคดี หลังๆ เลยเพิ่มหนังอินดี้มากขึ้น อย่างตอนที่พูดคุยได้เห็นมุมมองหรือความคิดของเด็กด้วย บางคนข้อมูลแน่นจนอึ้ง ดีตรงที่กลุ่มเด็กๆ ทำให้ผู้ใหญ่ยอมรับในความคิดของพวกเขามากขึ้น 

“สิ่งหนึ่งที่ชอบตอนพูดคุยกันคือทุกคนถอดหัวโขนออกหมด จะเป็นใครมาจากไหน อายุมากน้อยเท่าไหร่ ทุกคนอยู่ในสถานะเท่าเทียมกัน เปิดโอกาสให้ทุกคนนำมาแชร์ความคิดกันได้ และไม่มีสิ่งไหนผิด คนที่อยู่ในวงสนทนาฟังแล้วไม่เห็นด้วยไม่เป็นไร ถึงจะมีถกกันนิดหน่อย แต่จะไม่มีใครบอกว่าสิ่งที่นำเสนอมันผิด”

ต้นเน้นย้ำถึงแพสชัน

เว้นช่องว่างให้ปล่อยของ

อันที่จริงถึงแม้จะเริ่มทำในสิ่งที่ถนัด คือ ‘ฉายหนัง’ แต่ด้วยส่วนตัวและคนในทีมมีความชอบใน ‘ศิลปะ’ หลายแขนงอยู่เป็นทุนเดิม ทุกคนมีแพสชันกับมัน จึงอยากให้มันเกิด 

ต้นเล่าว่า หาดใหญ่เป็นเมืองที่ศิลปะถูกกดทับไว้ ด้วยสภาพสังคมและสภาพแวดล้อม มายุคหลังเทรนด์ศิลปะค่อนข้างป๊อปปูลาร์ขึ้น อย่างกรุงเทพฯ หรือเชียงใหม่ แต่หาดใหญ่ไม่ได้ให้การซัพพอร์ตเรื่องศิลปะตั้งแต่แรก รวมถึงศิลปะไม่ได้สร้างได้ในระยะเวลาแค่หยิบมือ ถ้าจะให้ศิลปะป๊อปปูลาร์ขึ้นจริงก็ต้องเริ่มจากให้การสนับสนุนให้คนได้แสดงผลงานด้วยการให้พื้นที่เขาก่อน เลยต้องย้อนกลับมามองว่า นอกจาก Lorem Ipsum จะสร้างสเปซไว้ฉายหนังซึ่งนับเป็นศิลปะแขนงหนึ่งแล้ว เราก็อยากให้สเปซได้เป็นอีกพื้นที่ของผลงานศิลปะในด้านอื่นๆ อีก อย่างที่เคยเชิญศิลปินภาพวาดของเมืองสงขลา ทาง Lorem Ipsum ให้ระยะเวลาจัดแสดงงานหนึ่งเดือน เพราะอยากให้เวลากับมันได้เต็มที่ สามารถจัดด้วยกันกับฝั่งคาเฟ่ให้กลืนเป็นก้อนเดียวกันเช่นแกลเลอรีก็ยังได้ การให้พื้นที่กับศิลปินหรือคนที่อยากปล่อยของอาจต่อยอดให้กับคนที่มาคาเฟ่ได้ด้วย ทำให้เขาเกิดคำถามขึ้นในใจว่าศิลปะคืออะไร อย่างน้อยทำให้ศิลปะขยับเข้าไปใกล้เขามากขึ้น ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งที่เราอยากจะทำต่อไปเรื่อยๆ 

อย่างไรก็ตาม Lorem Ipsum ยินดีให้พื้นที่กับคนที่อยากปล่อยของ ถ้าใครไม่มีสเปซที่อยากจัดแสดงงานและอาจจะไม่มีทุนทรัพย์ มาคุยกับที่นี่ได้ พวกเขายินดีซัพพอร์ต 

หมายเหตุ:  

• โปรแกรมฉายหนังทางเลือกนอกจากจะจัดฉายบริเวณชั้น 2 ที่ Lorem Ipsum แล้ว ทางแกลเลอรี a.e.y.space ที่ ถนนนางงาม จังหวัดสงขลา (ฝั่งเดียวกับร้านเกียดฟั่ง) ก็มีการจัดฉายหนังเช่นเดียวกัน ซึ่งทั้งสองสถานที่นี้จะมีการ Collabs กันอยู่เรื่อยๆ หากใครสะดวกที่ไหนก็ไปดูที่นั่นกันได้ สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่เพจเฟซบุ๊ก facebook.com/HatyaiWant2see และ facebook.com/Aeyspace
• ประมาณกลางปีนี้ ทาง Lorem Ipsum มีแผนจะขยายช่วงเวลาเปิด-ปิดร้าน สเปซด้านล่างมีติดแอร์เพิ่ม เพื่อที่จะให้คนมานั่งทำงานหรือนั่งพูดคุยกันได้สะดวก และช่วงวันธรรมดาจะมีเพิ่มรอบฉายหนังซึ่งไม่ได้จัดฉายแค่วันเสาร์และอาทิตย์เหมือนที่ผ่านมา อดใจรอ…