ปัจจัยความสำเร็จและบทเรียนจากเซลล์มะเร็ง

มะเร็งเป็นหนึ่งในโรคที่ผู้คนส่วนมากหวาดกลัว จากสถิติความชุกของโรคที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและพบในบุคคลที่อายุน้อยลง ในปี 2020 มะเร็งได้คร่าชีวิตประชากรโลกไปราว 10 ล้านคน คิดเป็นเกือบ 1 ใน 6 ของจำนวนการตายทั้งหมด

หากเทียบโรคมะเร็งเป็นธุรกิจหนึ่ง ก็นับว่าเป็นธุรกิจที่มีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง มีผลประกอบการที่น่าประทับใจ และแม้ว่าสาเหตุของโรคมะเร็งจะมีหลากหลาย ทั้งจากกรรมพันธุ์ รวมไปถึงพฤติกรรมเสี่ยงทางด้านสุขภาพต่างๆ แต่การได้รู้จักกับเซลล์มะเร็ง ก็ทำให้เราได้ข้อคิดที่ดีที่สามารถนำไปสำรวจและปรับใช้กับธุรกิจได้

จากเนื้อหาวิชา “Introduction to the biology of cancer” ใน coursera.com  นอกจากได้ความรู้มากมายทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับโรคมะเร็ง ไม่ว่าจะเป็นการกำเนิดของโรค การแบ่งระยะของโรค หรือวิธีการตรวจและรักษาแล้วนั้น สิ่งที่เราไม่คาดคิดว่าจะได้จากวิชานี้คือ ความทึ่งในความสามารถของเจ้าเซลล์มะเร็ง ที่คิดว่ามีอะไรดีๆ ให้เราเรียนรู้ได้มากทีเดียว 

วันนี้อยากแบ่งปัน 4 เรื่อง ที่เป็นทั้งปัจจัยความสำเร็จ และบทเรียนที่ได้เรียนรู้จากนิสัยใจคอของเซลล์มะเร็ง 

1) ผลใดๆ ในโลกล้วนมาจากเหตุที่สร้างไว้แล้ว

โดยส่วนมาก มะเร็งเป็นโรคที่ใช้ระยะเวลาในการสั่มสม จึงมักพบในวัยผู้ใหญ่ การรู้จักโรคมะเร็งทำให้เราได้เรียนรู้ว่า สิ่งที่ยิ่งใหญ่ใดๆ ที่สำเร็จขึ้นได้นั้น ล้วนใช้เวลาในการสะสมทีละเล็กทีละน้อยในทุกๆ วันเป็นเวลานานๆ ซึ่งชวนให้เราตรวจสอบว่า ในแต่ละวันที่ผ่านไป เราเลือกสะสมอะไร เพราะวันข้างหน้าของธุรกิจเราจะเป็นอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับว่าวันนี้เลือกสะสมอะไรให้กับธุรกิจของเราเอง ไม่ว่าจะเป็นสะสมความประทับใจของลูกค้า สะสม data เพื่อการตัดสินใจทางธุรกิจที่แม่นยำ สะสม unmet needs ผ่าน feedback ของลูกค้าในแต่ละวันเพื่อพัฒนาสินค้าและบริการใหม่ๆ 

หากวันนี้ธุรกิจเรายังแข็งแรง เท่ากับเรายังมีโอกาสในการเลือกสะสมต้นทุนดีๆ เพิ่มความแข็งแกร่งให้กับธุรกิจของเราให้คงอยู่ต่อไป

2) เราจะเติบโตได้ดีเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม

อย่างที่พอจะทราบกันว่าโรคมะเร็งนั้น ความน่ากลัวจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อเจ้าเซลล์มะเร็งได้แพร่กระจายไปสู่ส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ถึงแม้จะว่าไปแล้ว เซลล์มะเร็งถือเป็นเซลล์ที่ไม่สมบูรณ์ แต่เห็นอย่างนี้ เซลล์มะเร็งก็เลือกเหมือนกันนะว่าจะไปฝากเนื้อฝากตัวและก่อร่างสร้างตัวกับอวัยวะไหนหรือส่วนไหนของร่างกาย เพราะเซลล์มะเร็งนั้นก็มีกลไกในการเลือกว่าอวัยวะใดที่มีสภาพแวดล้อมเหมาะแก่การเติบโตของตนเองก่อน แล้วค่อยลงหลักปักฐาน เพราะหากเซลล์มะเร็งพลาด เลือกไม่ดี ก็เท่ากับพาชีวิตตัวเองไปเสี่ยง ไม่ได้ไปต่อ เซลล์มะเร็งช่วยสอนว่าเราจะเติบโตได้ดีในที่ที่มีสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเติบโตของเรา “ดังนั้นเราควรเรียนรู้ที่จะพาตัวเองไปอยู่ในที่ที่เหมาะสมกับตัวเองเพื่อเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิต”

3) ความสำเร็จไม่ไกลเกินไป หากเราไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค

กว่าเซลล์มะเร็งจะเติบโตและอยู่รอดจนแพร่กระจายได้สำเร็จ ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลย เพราะต้องผ่านกระบวนการตั้งแต่แบ่งตัวให้สำเร็จ หาเลี้ยงชีพตัวเองด้วยการสร้างหลอดเลือดพิเศษ กว่าจะหลุดรอดเข้าเส้นเลือดหลักเพื่อเดินทางไปตามกระแสเลือดที่อาจถูกดักจับทำลายเมื่อไหร่ก็ได้ หากถูกจับได้ต้องต่อสู้เอาตัวรอด แล้วยังต้องต้านทานกับความดันระดับสูงเมื่อถูกปั๊มออกจากหัวใจ จากนั้นเจ้าเซลล์เร่ร่อนนี้ต้องวัดดวงว่าจะหาที่พักพิงใหม่ได้ตลอดรอดฝั่งหรือไม่ เรียกได้ว่ากว่าจะสร้างเนื้อสร้างตัวได้สำเร็จ เซลล์มะเร็งน้อยๆ นี้ก็ต้องผ่านอุปสรรคนานัปการ

เซลล์มะเร็งสอนให้เรารู้ว่า “ความสำเร็จนั้นไม่ได้มากันง่ายๆ และการเดินทางย่อมเต็มไปด้วยความท้าทาย แต่หากเราไม่ยอมแพ้แล้ว ย่อมถึงจุดหมายที่เราตั้งใจแน่นอน” เพราะฉะนั้นแล้ว ถ้าหากวันไหนเกิดเหนื่อยล้าหรือท้อใจ เจอความท้าทายทางธุรกิจ ก็ให้นึกถึงเซลล์มะเร็งเข้าไว้นะ

4) ความผิดพลาดเสียหายเกิดจากการ ‘ทำในสิ่งที่ไม่ควรทำ และ ไม่ทำในสิ่งที่ควรทำ’

บทเรียนข้อนี้เป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดมากจากการได้รู้จักเซลล์มะเร็ง เพราะเซลล์มะเร็งนั้นล้วนทำทุกสิ่งอย่างที่ไม่ควรทำ และทำในสิ่งที่ไม่ควรทำ อย่างเช่น การมีความสามารถพิเศษในการสร้างเส้นเลือดพิเศษเพื่อลำเลียงอาหารมาเลี้ยงเซลล์ของตนเอง เนื่องจากเซลล์มะเร็งโดยมากเป็นเซลล์ส่วนเกิน จึงเติบโตออกจากอวัยวะและเส้นเลือด เลยต้องต่อสู้หาเส้นทางทำกินให้กับตัวเอง เรียกว่ามีความมุ่งมั่นมากจริงๆ แม้จะดูผิดที่ผิดทางไปสักหน่อย

หรืออีกตัวอย่างหนึ่งคือ โดยปกติแล้วเซลล์ของคนเราจะมีกระบวนการตรวจสอบความเรียบร้อยในการแบ่งตัวของตัวเอง ซึ่งถ้าหากพบความผิดปกติของเซลล์ระหว่างแบ่งตัว เซลล์ก็จะมีการหยุดกระบวนการแบ่งตัว และจัดการกับความผิดปกตินั้นให้เรียบร้อยก่อนแล้วค่อยแบ่งตัวต่อไป แต่เซลล์มะเร็งนี้มีความสามารถพิเศษ เพราะสามารถแบ่งตัวต่อไปได้แม้พบกับความผิดปกติ รวมไปถึงความสามารถในการป้องกันตัวเองจากคุณตำรวจภูมิคุ้มกันที่มีหน้าที่สั่งการทำลายเซลล์ที่แปลกปลอมและผิดปกติ เรียกว่าได้เซลล์มะเร็งนั้นทำทุกอย่างที่เซลล์ปกตินั้นไม่ทำกัน และละเลยกลไกที่เซลล์ปกติมีไว้เพื่อความปกติสุขของร่างกายอีกด้วย เก่งจริงๆ เลยนะตัวแค่นี้ 

ได้เห็นการเลือกของเซลล์มะเร็งแล้ว ชวนให้นึกกลับมาสำรวจตัวเราอยู่เหมือนกันว่า ในแต่ละวันเราใช้ต้นทุนทางธุรกิจ ไม่ว่าจะกำลังคน กำลังทรัพย์ เวลา ไปกับสิ่งที่ไม่ควรทำ หรือได้ละเลยในสิ่งที่เราควรทำไปบ้างหรือเปล่า

Humanitas ขอเป็นกำลังใจให้เจ้าของธุรกิจ ผู้ประกอบการ รวมถึงพนักงานทุกคนในการต่อสู้เพื่อการเติบโตทางธุรกิจ พวกเรารอชมผลงานของทุกคนอยู่นะคะ 

เรื่อง : สุธาสินา เชาว์เลิศเสนา

ภาพประกอบ : อับดุลกะริม ปัตนกุล