ในวันที่คนกรุงเทพฯ กำลังฝันถึงระบบขนส่งสาธารณะขนาดใหญ่ เช่น รถไฟฟ้า ที่โยงกันเป็นโครงข่ายเพื่ออำนวยความสะดวกสำหรับชีวิตในมหานคร แต่เมืองใหญ่ในยุโรปหลายแห่งกำลังเริ่มต้นแนวคิดการจัดการเมืองแบบใหม่ ที่เรียกว่า “เมือง 15 นาที”
คาร์ลอส โมเรโน (Carlos Moreno) แห่งมหาวิทยาลัยซอร์บอนน์ ปารีส คือผู้เสนอแนวคิดในการพัฒนาเมืองที่เรียกว่า “เมือง 15 นาที” แทนที่จะลงทุนมหาศาลเพื่อสร้างระบบขนส่งหรือทางด่วน แล้วปล่อยให้ผู้คนไปแออัดยัดเยียดในรถไฟฟ้า ขณะที่บางคนยังต้องทนทุกข์กับการเดินทางยาวนานวันละหลายชั่วโมง เราควรเปลี่ยนมาจัดการเมืองเสียใหม่ ให้ทุกคนเข้าถึงสิ่งจำเป็นในชีวิต เช่น ที่ทำงาน โรงเรียน ร้านค้า ห้องสมุด ศูนย์การแพทย์ สวนสาธารณะ ตลาด ฯลฯ ภายในเวลา 15 นาที ด้วยการเดินหรือปั่นจักรยาน
ไอเดียนี้เป็นที่กล่าวขานกันมาก หลังจากนายกเทศมนตรีกรุงปารีส อานน์ อิดาลโก (Anne Hidalgo) เริ่มต้นนำไปใช้กับเมืองหลวงของฝรั่งเศส จนเธอได้รับเลือกกลับมาเป็นนายกเทศมนตรีต่ออีกสมัย โดยมีคาร์ลอส โมเรโน นั่งเก้าอี้ที่ปรึกษาของเธออีกด้วย เธอเรียกโปรเจกต์นี้ว่า “เมืองแห่งความใกล้ชิด” หรือ City of Proximities ความใกล้ชิดดังกล่าว มิใช่แค่โครงสร้างบริการพื้นฐานอันจำเป็นเท่านั้น แต่ยังหมายถึงความใกล้ชิดกันของชาวเมืองอีกด้วย
ไม่แปลกที่ “เมือง 15 นาที” จะดำเนินมาสักพักแล้ว เพราะสอดรับกับแนวคิดเรื่องสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาอย่างยั่งยืน แต่ปัจจุบันกลับถูกนำมาถกเถียงอีกครั้งหลังเกิดวิกฤต Pandemic ซึ่งทำให้วิถีชีวิตของคนทั่วโลกเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะคนที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ที่มีประชากรหนาแน่น ซึ่งต้องเผชิญกับมาตรการล็อกดาวน์ การจำกัดการเดินทางไม่ให้ไกลจากที่พัก และคนส่วนใหญ่ยังเริ่มต้นทำงานกันที่บ้านด้วย
คนเมืองจึงเริ่มหันกลับมาสนใจย่านที่พักอาศัย หรือละแวกบ้านของตัวเองมากขึ้น เช่นว่ามีร้านอาหารอยู่ตรงไหนบ้าง หลังจากมองข้ามมาตลอด เพราะต้องเร่งรีบเดินทางไปทำงานตั้งแต่เช้า กว่าจะกลับถึงบ้านก็มืดค่ำแล้ว การใช้ชีวิตในแต่ละวันให้อยู่ภายในละแวกบ้านจึงช่วยควบคุมการใช้เวลาของตัวเอง
ความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวคล้ายกับการย่อเมืองใหญ่ให้เล็กลง ทั้งที่จริงแล้วเป็นการกระจายความแออัดที่รวมศูนย์อยู่ในใจกลางเมืองเพียงไม่กี่แห่ง ให้ออกไปสู่พื้นที่ต่างๆ ของเมือง จนทำให้เกิดร้านค้าหรือบริการอันจำเป็นตามละแวกบ้าน หรือ “ย่าน” ต่างๆ เพื่อมิให้คนต้องเดินทางไกล หรือลดการใช้งานรถยนต์ส่วนตัว
